Сауда-саттық ақпарат
"KASE: Тұлғалы тарих" Online жобасы
Құрметті достар, әріптестер, серіктестер!
Қазақстан қор биржасының 25-жылдық мерейтойына қатысты "KASE: Тұлғалы тарих" оnline жобасын бастаймыз. Онда Қазақстан қор нарығы мен дамуы мен қалыптасуына елеулі үлес қосқан адамдардың естеліктері ұсынылған. Бұл Қазақстан қаржылық секторын және қор биржасын дамыту тарихындағы дәстүрлі емес тарих. Тарихты ортақ іске өз үлестерін қоса отырып, адамдар жасайды. Және біз оны адамдардың өз аузынан естиміз.
Біздің биржаның даму хронологиясы қызықты фактілерге толы. Біз Қазақстанның ұлттық валютаға көшкен күннен бастап, атап айтқанда алғашқы теңге/доллар сауда-саттығы іске қосылған уақыттан бастап есептейміз. Тоқсаныншы жылдары, әсіресе екімыңыншы жылдары нарықтық инфрақұрылымды құру кезінде әлемдік тәжірибеден алынған үздіктері алынды, әсіресе екі экономикалық жүйе тоғысындағы жоспарлы шаруашылық етуден нарықтық экономикаға көшу кезінде биржалық нарықтың қалыптасуына үлес қосқан жас қазақстандық энтузиастардың арқасында қалыптасты. Сол уақытта еліміздің тарихында алғаш рет: валюталық жұппен сауда жасауды іске қосу, мемлекеттік бағалы қағаздармен, облигациялармен, акциялармен сауда-саттықты ұйымдастыру, жаңа түсініктер, терминдер, ойын ережелерін үйреніп және оны басқларға үйретуді ұйымдастыру, жаңа сауда алаңдарын ашу, бағдарламалық қамтамасыз етуді әзірлеуге тура келді... Осының бәрі жас тәуелсіз Қазақстанның қалыптасуы аясында, жахандық қаржы нарығымен бәсекелестік аясында орындалды.
Жарты ғасырға жуық уақыт өтті. Осы жылдары Қазақстан қор биржасы түрлі қаржы құралдарымен сауда-саттық үшін тек қана даму локомитиві мен алаңы болып қана табылмайды. KASE бүгін – барометр және экономиканың ажырамас және маңызды нарықтық құрылымының бірі болып табылады, онымен бірге өсім мен құлдырауды бастан өткеруде. Қазақстан қор биржасында 390-на көп қаржы құралдары, 124 акция мен 250 облигациялар шығарылымы бар, 2017 жылы барлық қаржы құралдарымен сауда-саттық көлемі 152 трлн теңгені құрады, ал KASE Индексі соңғы үш жылда тұрақты түрде қор нарығының әлемдік индекстерінің үштігіне тұрақты түрде кіреді.
Нөлден бастап, халықаралық биржалармен көлемі жағынан болмаса да, техникалық, технологиялық және интеллектуалдық капиталы деңгейі бойынша иық теңестіру оңай жұмыс емес. Бірақ біз оны жасадық. Бүгінгі таңда KASE даму үстінде, алда бізді жаңа даму кезеңі күтіп тұр. Біздің мерейтойымызға, біз, біздің достарымыз бен әріптестеріміз тәжірибені, жоспарды, қол жеткізген жетістіктеріміз бен жіберген кемшіліктерімізді еске түсірудеміз… біз хронологиялық тәртіппен очерк жазбасақ та, онда жазылған бағалар мен пайымдаулар субъективті түрде болуы мүмкін, – оның бәрі біртұтас суретке айналуда, еліміздің қаржы нарығы қалай құрылды және Қазақстан қор биржасының қалыптасуы қалай болды, соның бәрі естелік болып қалуда.
Сонымен, достар, әңгіме тартымды болмақ. Оқып көріңіздер!
Алина Алдамберген, Басқарма Төрайымы
"KASE: Тұлғалы тарих" жобасы аясындағы жарияланған сұхбаттар (орыс тілінде):
Қазақстан қор биржасының 25-жылдық мерейтойына қатысты "KASE: Тұлғалы тарих" оnline жобасын бастаймыз. Онда Қазақстан қор нарығы мен дамуы мен қалыптасуына елеулі үлес қосқан адамдардың естеліктері ұсынылған. Бұл Қазақстан қаржылық секторын және қор биржасын дамыту тарихындағы дәстүрлі емес тарих. Тарихты ортақ іске өз үлестерін қоса отырып, адамдар жасайды. Және біз оны адамдардың өз аузынан естиміз.
Біздің биржаның даму хронологиясы қызықты фактілерге толы. Біз Қазақстанның ұлттық валютаға көшкен күннен бастап, атап айтқанда алғашқы теңге/доллар сауда-саттығы іске қосылған уақыттан бастап есептейміз. Тоқсаныншы жылдары, әсіресе екімыңыншы жылдары нарықтық инфрақұрылымды құру кезінде әлемдік тәжірибеден алынған үздіктері алынды, әсіресе екі экономикалық жүйе тоғысындағы жоспарлы шаруашылық етуден нарықтық экономикаға көшу кезінде биржалық нарықтың қалыптасуына үлес қосқан жас қазақстандық энтузиастардың арқасында қалыптасты. Сол уақытта еліміздің тарихында алғаш рет: валюталық жұппен сауда жасауды іске қосу, мемлекеттік бағалы қағаздармен, облигациялармен, акциялармен сауда-саттықты ұйымдастыру, жаңа түсініктер, терминдер, ойын ережелерін үйреніп және оны басқларға үйретуді ұйымдастыру, жаңа сауда алаңдарын ашу, бағдарламалық қамтамасыз етуді әзірлеуге тура келді... Осының бәрі жас тәуелсіз Қазақстанның қалыптасуы аясында, жахандық қаржы нарығымен бәсекелестік аясында орындалды.
Жарты ғасырға жуық уақыт өтті. Осы жылдары Қазақстан қор биржасы түрлі қаржы құралдарымен сауда-саттық үшін тек қана даму локомитиві мен алаңы болып қана табылмайды. KASE бүгін – барометр және экономиканың ажырамас және маңызды нарықтық құрылымының бірі болып табылады, онымен бірге өсім мен құлдырауды бастан өткеруде. Қазақстан қор биржасында 390-на көп қаржы құралдары, 124 акция мен 250 облигациялар шығарылымы бар, 2017 жылы барлық қаржы құралдарымен сауда-саттық көлемі 152 трлн теңгені құрады, ал KASE Индексі соңғы үш жылда тұрақты түрде қор нарығының әлемдік индекстерінің үштігіне тұрақты түрде кіреді.
Нөлден бастап, халықаралық биржалармен көлемі жағынан болмаса да, техникалық, технологиялық және интеллектуалдық капиталы деңгейі бойынша иық теңестіру оңай жұмыс емес. Бірақ біз оны жасадық. Бүгінгі таңда KASE даму үстінде, алда бізді жаңа даму кезеңі күтіп тұр. Біздің мерейтойымызға, біз, біздің достарымыз бен әріптестеріміз тәжірибені, жоспарды, қол жеткізген жетістіктеріміз бен жіберген кемшіліктерімізді еске түсірудеміз… біз хронологиялық тәртіппен очерк жазбасақ та, онда жазылған бағалар мен пайымдаулар субъективті түрде болуы мүмкін, – оның бәрі біртұтас суретке айналуда, еліміздің қаржы нарығы қалай құрылды және Қазақстан қор биржасының қалыптасуы қалай болды, соның бәрі естелік болып қалуда.
Сонымен, достар, әңгіме тартымды болмақ. Оқып көріңіздер!
Алина Алдамберген, Басқарма Төрайымы
"KASE: Тұлғалы тарих" жобасы аясындағы жарияланған сұхбаттар (орыс тілінде):
